Vagus sinirinin elektriksel olarak uyarılması depresyon ve obeziteyi tedavi eder mi?

Davranışlarımızdan ve genel sağlığımızdan beynin sorumlu olduğunu herkes bilir. Dolayısıyla beyinde konuşma, açlık ve çeşitli bağımlılık türlerinden sorumlu ayrı alanlar vardır.Üstelik depresyon gibi bir hastalık doğrudan beyin kimyasıyla ilişkilidir - serotonin ve dopamin gibi (bize neşe ve mutluluk veren) nörotransmitterlerin üretiminin bozulması,depresif bir durumun gelişmesinin ana nedeni olarak kabul edilir.

Üstelik her bir hastalık farklı şekilde tedavi edilir ve her zaman beyinle ilişkilendirilmez. Ancak internette beyni etkileyen ve sözde bizi depresyondan, obeziteden ve alkolizmden kurtarabilecek bazı "evrensel ilaçlar" bulabilirsiniz.Bu tür iyileştirme yöntemleri ve ilaçlar nadiren (eğer işe yararsa) gerçekten işe yarar, ancak “vagus siniri” olarak adlandırılan sinir üzerine yapılan son araştırmalar son derece umut vericidir.

Vagus siniri, nefes almaktan bağışıklık sistemine kadar her şeyin kontrol edilmesine yardımcı olur. Fakat onu uyarmak fiziksel ve zihinsel sağlığı değiştirebilir mi?

Vagus siniri nedir?

Vagus siniri (nervus vagus) esasen beyin ile kalp, akciğerler ve karın organlarının yanı sıra yemek borusu ve ses telleri gibi yapılar arasında iki yönlü bir iletişim kanalı görevi gören bir çift sinirdir. 

Solunum, kalp atış hızı, sindirim ve bağışıklık tepkileri gibi istemsiz süreçlerin kontrolüne yardımcı olan vagus siniridir. 

Aynı zamanda "dinlenme ve sindirimden" sorumlu olan ve stres veya tehlike dönemlerinden sonra vücudu rahatlatan parasempatik sinir sisteminin önemli bir parçasıdır . 

İkincisinin sempatik "savaş ya da kaç" tepkisini harekete geçirdiğini hatırlıyoruz.

Vagus siniri beyin ile gastrointestinal sistem arasındaki iletişimi sağlar

Tehlike gibi görünen bir şeye tepki olarak savaş ya da kaç tepkisi tetiklenir ve vücuda kaçması ya da savaşması sinyali verilir.Üstelik bu hiperkinetik reaksiyon bizim arzumuzdan bağımsız olarak “açılır”. 

19. yüzyılın sonlarında bilim insanları, vagus sinirinin geçtiği boyundaki ana arterin sıkılmasının epilepsiyi tedavi etmeye ve hatta gelişimini engellemeye yardımcı olabileceğini fark ettiler.Bu fikir,epilepsi hastalarının,beyindeki nöbetlere neden olan düzensiz elektriksel aktiviteyi sakinleştirmeye yardımcı olmak için boyunlarına ilk elektrik stimülatörlerini yerleştirmeye başlamasından sonra 1980'lere kadar uzanıyor.

Manhasset'teki Feinstein Tıbbi Araştırma Enstitüleri'nde moleküler biyoloji ve nöroşirürji profesörü Kevin Tracy, cerrahi olarak implante edilen uyarıcıların epilepsi için onaylanmış bir tedavi olduğunu, ancak yalnızca küçük bir hasta grubunda işe yaradığının görüldüğünü söylüyor.

Giderek daha fazla insan bu cihazları aldıkça, doktorlar ilginç bir durum fark etmeye başladı; cihaz epilepsiye yardımcı olmasa bile bazı hastaların ruh hali ve hayata karşı tutumları düzeldi. Günümüzde vagus siniri uyarıcıları, özellikle tedaviye yanıt vermenin zor olduğu depresyon hastalarında antidepresanlara alternatif olarak giderek daha fazla araştırılıyor.

Günümüzde vagus siniri uyarımına bilimsel ilgi hızla artıyor ve araştırmacılar bunu obeziteden depresyona, artrit ve Kovid-19 ile ilişkili yorgunluğa kadar her şey için potansiyel bir tedavi olarak görüyor.

Vagus siniri uyarımı

Her derde deva olan bu son yenilik hakkındaki abartılı reklamın haklı olup olmadığını anlamak için, epilepsi ve depresyon gibi bozuklukların tedavisinde elektriksel stimülasyonun kullanılması sezgisel olarak mantıklıdır; sonuçta sinirler ve beyin hücreleri elektriği kullanarak iletişim kurar. Bununla birlikte, 1990'ların sonlarında yapılan araştırmalar, farelerin beyinlerindeki iltihabı azaltması beklenen, ancak aslında tüm vücuttaki iltihabı azaltan deneysel bir ilacın geliştirilmesine yol açtı .

Söylemeye gerek yok, akademik camia bu duruma şaşırmıştı çünkü beyin fiziksel olarak vücudun geri kalanından kan-beyin bariyeri (büyük ve küçük moleküllerin beyne geçişini düzenleyen, kan-beyin bariyeri) tarafından ayrılmıştı. güvenli. İşte o zaman bilim adamları vagus siniri ile yakından ilgilendiler ve tekrarlanan çalışmalara başladılar. İkincisinin sinir ve bağışıklık sistemleri arasında bir bağlantı sağladığı ortaya çıktı.

Vagus sinirinin elektriksel olarak uyarılması epilepsiyi tedavi etmenin ek bir yöntemidir (ancak sadece değil).

Daha ileri araştırmalar, beynin , bağışıklık sisteminde kritik bir rol oynayan bir organ olan dalakla, vagus siniri boyunca elektrik sinyalleri göndererek iletişim kurduğunu bile gösterdi . Bu sinyaller, bağışıklık hücrelerine iltihabı durdurmalarını söyleyen asetilkolin adı verilen bir kimyasalın salınmasını tetikler.

Araştırmacılar,implante edilmiş bir cihaz kullanılarak vagus sinirinin elektriksel olarak uyarılmasının aynı sonuca ulaştığını buldu .

Vagus sinirinin uyarılmasının gerçekten de bir dizi sağlık sorununa çare olup olamayacağını bulmak için bir dizi çeşitli çalışma yapıldı. 

Depresyon, alkolizm ve obeziteye karşı vagus siniri 

Günümüzde vagus siniri uyarımı, özellikle anksiyete bozuklukları ve depresyon gibi ruhsal hastalıkların tedavisinde giderek daha fazla ilgi görmektedir. Ancak vagus siniri üzerinde çalışan araştırmacılar, vagus siniri uyarımının üzüntü ve kaygıyı hafifletmeye yardımcı olacağı yönündeki iddialara genellikle şüpheyle yaklaşıyor.

Vagus sinirini uyaran cihazlar (otonom sinir sistemini aktive ederek) daha sakin ve mutlu hissetmenize yardımcı olabilirken, vagus siniri bunun yalnızca bir bileşenidir .

Kalp atış hızınızı yavaşlatan sinir lifleri iltihabı kontrol edenlerden farklı olabilir. Uzmanlar,bunun vagus sinirinin durumuna ve hasar görüp görmediğine de bağlı olabileceğini söylüyor.

Vagus sinirinin elektriksel uyarımı bir dizi durumun tedavisinde etkili olabilir 

Benzer şekilde, yüzünüzü soğuk suya batırmak da kalp atış hızınızı yavaşlatabilir, nefesinizi tutmanıza ve kanı ekstremitelerinizden kalbinize yönlendirmenize neden olan bir refleksi tetikleyebilir.

Bu, sempatik ve parasempatik reaksiyonları içeren oksijen tasarrufu nedeniyle boğulmaya karşı bir tür korumadır.

Ancak elektriksel stimülasyon daha umut verici olabilir .Vagus sinirini bu kadar çekici kılan şeylerden biri de boyundan cerrahi olarak erişilebilir olmasıdır.

Vücudun vagus sinirinin elektriksel uyarılmasına nasıl tepki verdiğini inceleyen Bath Üniversitesi'nden Dr Benjamin Metcalfe, "Vagus sinirini uyarmaya çalışacak bir tür cihazı implante etmek oldukça kolay" diyor.

Elektriksel vagus sinir stimülasyonunun çekici olmasının bir başka nedeni de etkinliğine dair giderek artan kanıtların bulunmasıdır. Ayrıca ön çalışmaların sonuçları, bu tür bir uyarının Crohn hastalığı ve sindirim sisteminin diğer inflamatuar hastalıkları olan hastalarda etkili olabileceğini göstermiştir .